Blog - Prif rwystrau mewn trawsnewid digidol
Gwnaed llawer ynghylch pa mor gyflym y mae technoleg sy’n wynebu cleifion wedi’i defnyddio yn ystod pandemig Covid-19 i gefnogi cyfathrebu o bell rhwng pobl a’u gweithwyr gofal iechyd proffesiynol, ac i ddechrau creu modelau gofal newydd. Yn wir, nid wyf wedi gweld un strategaeth iechyd yn fyd-eang nad yw'n cynnwys technoleg ddigidol fel blaenoriaeth allweddol wrth adeiladu systemau gofal iechyd cynaliadwy a harneisio data iechyd i lywio penderfyniadau tuag at ganlyniadau gwell.
Mae heriau dybryd y mae’n rhaid inni fynd i’r afael â nhw os ydym am sicrhau gwerth o dechnoleg, bod ei buddion yn cael eu dosbarthu’n deg ac osgoi canlyniadau andwyol anfwriadol.
Mae'r doreth o gymwysiadau dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf wedi teimlo fel y Rhuthr Aur Afon Yukon. Fodd bynnag, mae'n adlewyrchu awydd gwirioneddol am arloesi cyflym ar lawr gwlad i ymateb i angen heb ei ddiwallu a phwysau gweithredol mewn systemau gofal iechyd. Mae llawer o'r cymwysiadau hyn yn annibynnol. Hynny yw, nid ydynt yn cysylltu â systemau gwybodaeth eraill yn y system gofal iechyd lleol. Mae rhyngweithrededd â chofnod electronig y claf, er enghraifft, yn hanfodol fel bod data a fewnbynnir gan gleifion yn weladwy i bob clinigwr sydd angen eu derbyn a bod un fersiwn o’r gwirionedd.
Mae cymwysiadau anghysylltiedig lluosog yn creu’r posibilrwydd ar gyfer problemau llywodraethu gwybodaeth, seiberddiogelwch a diogelwch clinigol. Mae’n hanfodol ein bod i gyd yn gallu bod â ffydd y cedwir ein data’n ddiogel a’u gweld dim ond gan y rhai sydd angen ei weld.
Ond mae heriau trawsnewid iechyd digidol yn mynd ymhell y tu hwnt i'r technegol. Beth amdanom ni fel bodau dynol a'n hoffterau, ein profiadau o ofal a'n cyd-destun personol? Nid yw trawsnewid digidol yn ymwneud â digideiddio gwasanaethau presennol a phobi mewn hen ffyrdd. Mae'n gofyn am waith manwl a dealltwriaeth ddofn o'r cyflwr dynol, o safbwynt y rhai sy'n derbyn gofal a'r gweithwyr proffesiynol sy'n gofalu amdanynt. Mae angen buddsoddiad, nid yn unig yn y dechnoleg, ond hefyd mewn rheoli newid prosesau gofal yn effeithiol fel nad yw timau clinigol a chleifion yn teimlo baich ychwanegol a’u bod yn teimlo bod yr offer hyn yn wirioneddol ddefnyddiol.
Mae rhyngweithiadau therapiwtig effeithiol yn berthynol. Rhaid inni beidio â dad-ddyneiddio gofal a rhaid inni fuddsoddi mewn cefnogi’r rhai na allant neu sy’n dewis peidio â defnyddio technoleg ddigidol i gefnogi eu gofal. Yn yr un modd, yn ein brwdfrydedd 'Rhuthr am Aur' am dechnoleg, rhaid i ni gofio beth ydyw i lywio'r dirwedd hon o safbwynt pobl sy'n ceisio ac yn derbyn gofal. Mae'n rhaid i ni ddylunio ein tirwedd ddigidol fel cynlluniwr tref, yn hawdd ei llywio a chyda thirnodau perthnasol wedi'u mapio'n glir. Nid yw deg ap ar wahân ar ffôn clyfar yn cyflawni hyn.
Mae’r Rhaglen Gwasanaethau Digidol ar gyfer Cleifion a'r Cyhoedd yng Nghymru yn ymgymryd â’r dasg uchelgeisiol o greu profiad gwell i gleifion a phoblogaeth ehangach Cymru. Mae'n ceisio sicrhau'r cydbwysedd gofalus hwnnw rhwng arloesi lleol a rhyngweithredu cenedlaethol fel bod gwybodaeth lle mae angen iddi fod. Yn olaf ac yn bwysig, mae'n ceisio llywodraethu'r 'Rhuthr am Aur' fel y gall pawb deimlo'n sicr bod trawsnewid iechyd digidol yn ddiogel, yn sicr ac y gellir ymddiried ynddo.
By Dr Sally Lewis
Value in Health