Neidio i'r prif gynnwy

Mynediad at gofnodion cleifion a diogelu

Gall y practis meddyg teulu roi mynediad i gleifion at eu cofnodion iechyd meddyg teulu trwy Ap GIG Cymru. Mae lefel y mynediad y gall meddygon teulu ei ddarparu’r un fath ag a oedd yn bosibl gyda Fy Iechyd Ar-lein.   

Dylai practisiau fod wedi galluogi’r Cofnodion Gofal Cryno (SCRs) ar gyfer pob claf fel gosodiad safonol yn barod. Mae’r lefel hon o fynediad yn rhoi manylion yr alergeddau sydd wedi’u cofnodi ar eu cofnod iechyd meddyg teulu a meddyginiaethau sydd wedi’u rhagnodi gan y practis. Gall y practis alluogi neu analluogi hyn a dangosir hyn yng ngosodiadau cyffredinol y practis, neu EMAS Manager.    

Gweithredu mynediad at gofnodion manwl wedi’u codio  

Anogir practisiau meddygon teulu i roi mynediad i gleifion at elfennau o’r cofnodion manwl wedi’u codio (DCR), lle bo hynny’n bosibl ac yn briodol. Mae opsiynau ffurfweddu yn cynnwys:   

  • canlyniadau profion labordy  
  • problemau  
  • diagnosis  
  • meddyginiaethau  
  • risgiau a rhybuddion  
  • triniaethau  
  • ymchwiliadau  
  • archwiliadau  
  • digwyddiadau ac adalw  
  • dogfennau  
  • imiwneiddiadau  
  • problemau  
  • ymgynghoriadau    

Dylai fod gan y practis broses ar waith ar gyfer ymdrin â cheisiadau cofnodion manwl wedi’u codio, sy’n ystyried unrhyw risgiau y gallai fod angen mynd i’r afael â hwy, gan gynnwys a oes unrhyw faterion diogelu neu a yw’r claf wedi cael ei orfodi i ddarparu mynediad.     

Dylai’r broses ystyried:    

  • pwy ddylai wneud y penderfyniad i roi, neu beidio â rhoi, mynediad i unrhyw ran o’r cofnodion manwl wedi’u codio  
  • a oes unrhyw risgiau wrth roi mynediad i unrhyw ran o'r DCR pan fydd claf yn gofyn am fynediad
  • sut i gyfathrebu penderfyniadau am ddarparu unrhyw fynediad i gleifion mewn ffordd anwahaniaethol, ac mewn fformat priodol y gall y claf ei ddeall  
  • sut y gall cleifion apelio unrhyw benderfyniad, gan gynnwys gwybodaeth sy’n ateb unrhyw bryderon  
  • y lefel mynediad sy’n briodol i unrhyw risgiau a nodwyd   

Canlyniadau Profion Labordy – Risgiau    

Wrth droi Ymchwiliadau ymlaen ar lefel Claf, byddwch yn ymwybodol o’r ffordd y caiff canlyniadau eu harddangos i gleifion yn eu cyfrif.    

Practisiau gydag EMIS

Bydd canlyniadau labordy yn dod yn weladwy cyn gynted ag y bydd y rhain yn cael eu prosesu a’u ffeilio yn y system meddygon teulu. Os darperir mynediad i gofnodion manwl wedi’u codio, efallai y bydd angen ystyried y llif gwaith o fewn y practis i sicrhau mai dim ond ar ôl i ganlyniadau profion gael eu hesbonio i’r claf y cânt eu ffeilio.    

Practisiau gyda Vision

Mae oedi o 3 diwrnod gwaith cyn i’r canlyniadau fod ar gael i’w harddangos yn y system Vision. Efallai na fydd hyn yn ddigon o amser i esbonio i’r claf beth mae’r canlyniad yn ei olygu, a gallai hyn effeithio ar benderfyniad y practis i alluogi neu analluogi mynediad at ganlyniadau profion yn yr ap.    

Dylai staff practis fod yn ymwybodol:    

  • Sut i sicrhau bod gwybodaeth sensitif yn cael ei chuddio o olwg y claf pan gaiff ei rhoi ar y system glinigol  
  • Y gallai fod yn amhriodol rhoi mynediad i glaf at ei gofnod mewn rhai amgylchiadau prin. Gweler yr esboniad isod  

Os yw eich practis yn defnyddio EMIS, dylai eich staff fod yn ymwybodol hefyd:    

  • y bydd mynediad cleifion yn cynnwys llythyrau a dogfennau (os na chânt eu golygu)  
  • y bydd cleifion yn gweld cofnodion newydd yn eu cofnod meddyg teulu  
  • na fydd y newid hwn yn rhoi mynediad newydd i wybodaeth cofnodion iechyd hanesyddol neu flaenorol, oni bai bod hyn wedi’i awdurdodi’n benodol gan eu practis meddyg teulu  

Er bod eich cyflenwr system meddygon teulu yn cynnig nodwedd sy’n galluogi arddangos dogfennau a thestun rhydd, mae Iechyd a Gofal Digidol Cymru (IGDC) yn argymell nad yw’r opsiwn hwn yn cael ei alluogi ar lefel practis na lefel cleifion ar hyn o bryd. Byddai angen adolygu gwybodaeth o’r fath i sicrhau nad oes unrhyw wybodaeth yn ymwneud â thrydydd partïon neu wybodaeth arall a allai achosi niwed i’r claf. Gellir galluogi opsiynau y gellir eu ffurfweddu ar lefel practis a lefel claf.  

Diogelu a rheoli defnydd amhriodol  

Bydd galluogi cleifion i weld eu cofnodion iechyd drwy Ap GIG Cymru o fudd i’r rhan fwyaf o gleifion, ond efallai y bydd heriau i leiafrif, yn enwedig lle gallai mynediad at wybodaeth achosi niwed meddyliol neu gorfforol difrifol i’r claf neu drydydd parti.    

Mae hi’n hynod o bwysig diogelu cleifion neu unrhyw drydydd parti a allai gael ei effeithio pan roddir mynediad i wybodaeth. Gall fod yn briodol golygu gwybodaeth benodol a gofnodwyd yng nghofnod iechyd y meddyg teulu, neu atal y claf rhag cael mynediad i’r wybodaeth.    

Cleifion sy’n agored i niwed ac mewn perygl  

Mewn rhai achosion, gall cofnod claf sy’n agored i niwed gynnwys gwybodaeth a allai achosi niwed corfforol neu feddyliol iddyn nhw, felly mae er eu lles nhw i beidio â’i gweld. 

Mewn rhai amgylchiadau efallai y bydd cynlluniau diogelu ar waith ac yn hysbys i’r practis. Dylech ystyried atal mynediad at rannau o’r cofnod lle byddwch yn ystyried bod claf yn agored i orfodaeth, lle mae caniatáu mynediad at y cofnod yn debygol o achosi niwed i’w iechyd corfforol neu feddyliol neu i iechyd meddwl eraill. Mae’r nodwedd hon eisoes yn bodoli mewn systemau practis cyffredinol.    

Efallai y bydd amgylchiadau eraill lle, ym marn y practis meddyg teulu, na fyddai mynediad at wybodaeth o gofnodion manwl wedi’u codio er budd y claf.    

Er enghraifft:    

  • gallai achosi niwed difrifol i iechyd corfforol neu feddyliol y claf neu rywun arall  
  • mae’r cofnod yn cynnwys gwybodaeth am rywun nad yw wedi cydsynio i’w datgelu  
  • mae gwybodaeth mewn maes testun na allwch ei wahanu na’i olygu oddi wrth weddill y cofnod manwl wedi’i godio  
  • mae’r claf yn canslo apwyntiadau sydd eu hangen arnynt, er enghraifft os oes ganddyn nhw ddementia (gellir canslo apwyntiadau trwy’r ap hyd yn oed os ydyn nhw wedi’u gwneud all-lein)  
  • mae mynediad ar-lein yn rhoi’r claf mewn perygl o orfodaeth  

Mae canllawiau ar orfodaeth ac ystyriaethau eraill i’w gweld yn y Canllaw ar Wasanaethau Ar-lein Meddygon Teulu gan Goleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol.  

Mae Coleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol hefyd wedi cynhyrchu Pecyn Cymorth Diogelu Plant a Phecyn Cymorth Diogelu Oedolion y gellir eu defnyddio wrth ystyried materion diogelu cyffredinol.  

Gwybodaeth sensitif  

Mae’n bosibl y bydd angen dull mwy llym o reoli mynediad mewn rhai sefyllfaoedd sensitif, er enghraifft:       

  • Statws beichiogrwydd  
  • Triniaethau ffrwythlondeb  
  • Gwybodaeth am erthyliad  
  • Camddefnyddio alcohol a chyffuriau  
  • Gweithgaredd troseddol  
  • Rhywedd a rhywioldeb  
  • Iechyd meddwl  

Mewngofnodi a mynediad ar-lein i gleifion  

Gan fod Ap GIG Cymru yn defnyddio NHS login, gall y rhan fwyaf o gleifion gael mynediad at y gwasanaethau meddyg teulu ar-lein sydd ar gael trwy’r ap heb i’r practis gael unrhyw gysylltiad â nhw.    

Os nad oes gan gleifion gyfrif gwasanaethau ar-lein meddyg teulu eisoes, pan fyddan nhw’n creu cyfrif ar-lein, byddan nhw’n cael lefel ddiofyn y practis o ran mynediad at y gwasanaethau hyn. Yn gyffredinol, mae hynny’n golygu y gallan nhw drefnu apwyntiadau a gofyn am bresgripsiynau rheolaidd yn ogystal â gweld eu Cofnod Gofal Cryno.    

Atal cleifion rhag cyrchu gwasanaethau    

Er mwyn atal claf rhag cael mynediad at y gwasanaethau diofyn, bydd angen i chi newid y gosodiadau yn eu manylion gwasanaeth ar-lein cofnodion claf yn eich system glinigol.    

Os oes angen i chi ddirymu mynediad claf at drefnu apwyntiadau neu at gofnodion meddygol, mae’n bwysig gwneud hynny o fewn gosodiadau cyfrif ar-lein y claf unigol. Os ydych chi’n dileu eu cyfrif mynediad ar-lein yn gyfan gwbl, ni fydd y gosodiadau mynediad diofyn wedi’u newid, a bydd cyfrif newydd yn cael ei gynhyrchu’n awtomatig y tro nesaf y byddan nhw’n defnyddio Ap GIG Cymru.    

Trafod mynediad cyfyngedig neu ddim mynediad gyda’r claf  

Efallai eich bod yn pryderu am wrthdaro â chlaf os byddwch yn penderfynu cyfyngu ar neu wrthod mynediad.  

Pan wrthodir mynediad i glaf neu pan roddir mynediad cyfyngedig iawn, ystyriwch a oes angen sgwrs wyneb yn wyneb rhwng y clinigwr a’r claf. Gall cynnwys y claf yn gynnar a chynnig tryloywder helpu i osgoi gwrthdaro a chwynion.    

Arweiniad pellach  

Mewn ymateb i bryderon diogelu, mae Coleg Brenhinol yr Ymarferwyr Cyffredinol yn diweddaru ei Becyn Cymorth Gwasanaethau Ar-lein i Feddygon Teulu mewn cydweithrediad ag arbenigwyr diogelu. Bydd hyn yn cwmpasu sefyllfaoedd lle gall pryderon godi, a’r camau y gallai clinigwyr eu cymryd i liniaru’r risgiau hyn.    

Diogelu a phrosesu data cleifion  

Y Practis Meddyg Teulu fydd Rheolydd y Data Personol a brosesir mewn perthynas â darparu gwasanaethau meddyg teulu a ddarperir gan Ap GIG Cymru o fewn ystyr Rheoliad Diogelu Data Cyffredinol y DU a Deddf Diogelu Data 2018. Felly, y practis fydd â’r cyfrifoldeb cyffredinol am sicrhau bod yr holl brosesu data yn cael ei wneud yn unol â’r Ddeddf.    

Dylai’r Rheolydd Data gymeradwyo’r polisïau a’r gweithdrefnau a ddefnyddir gan y practis meddyg teulu ar gyfer cynnig mynediad i gleifion at eu Cofnod Manwl wedi’i Godio cyn i’r gwasanaeth gael ei roi ar waith.    

Dylai practisiau:    

  • adolygu pob polisi ac arfer newydd i sicrhau eu bod yn cyd-fynd â diwygiadau rheoliadol neu newidiadau mewn arferion lleol  
  • gytuno ar ddull cyson o wirio cofnodion cleifion a phwy fydd yn gallu caniatáu mynediad i gleifion at eu gwybodaeth fanwl wedi’i godio  
  • ddweud wrth staff sut y bydd y gwasanaeth ar gael fel eu bod yn deall eu rôl yn y broses    

Gallwch wirio safonau yn erbyn offeryn hunanasesu Pecyn Cymorth Llywodraethu Gwybodaeth Cymru.    

Mae Iechyd a Gofal Digidol Cymru hefyd yn darparu adnoddau y gall practisiau meddygon teulu eu defnyddio ar y dudalen we Cymorth Llywodraethu Gwybodaeth ar gyfer Gofal Sylfaenol.   

Share: